İŞ HUKUKUNDA KIDEM TAZMİNATI
Kıdem tazminatı ; Yasada belirtilen fesih durumlarında, en az bir senelik kıdeme sahip olan işçiye veya işçinin ölümü durumunda hak sahiplerine, işveren tarafından yasa gereği ödenmesi gereken, tutarın ise kıdeme ve son brüt kazanca bakılarak hesaplandığı bir miktar paradır .
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 25.06.2009/3611 numaralı kararında kıdem tazminatı; “İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin işini kaybetmesi halinde, işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerinde sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetleri karşılığı işveren tarafından işçiye Kanuni esaslar çerçevesinde verilen toplu paraya Kıdem Tazminatı denilmektedir” olarak tanımlanmaktadır .
KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMA KOŞULLARI ,
- EN AZ BİR YILLIK KIDEM SÜRESİ
Sözleşmenin sona erdiği tarihe göre işçinin, işyerinde minimum bir senelik kıdeminin olması zorunludur.
- Ancak işçinin sırf kıdem tazminatı almasını engellemek için, bir yıllık sürenin dolmasına çok az bir süre kala, iş sözleşmesinin dürüstlük kuralına aykırı bir şekilde feshedilmesi, öğretide çoğunluk görüşe göre, hem kötüniyet tazminatını hem de kıdem tazminatını gerektirir.
- HİZMET AKDİ KIDEM TAZMİNATINA ELVERİŞLİ BİÇİMDE SON BULMALIDIR.
İş Kanununa göre kıdem tazminatı almak isteyen çalışan sözleşmesini kıdem tazminatına elverir şekilde feshetmek zorundadır.
- İşçi tarafından Kıdem Tazminatına Hak Kazandıran Haller
İşçinin Ölümü Sebebiyle Fesih , Kadın İşçinin Evlenmesi Sebebiyle Fesih , Muvazzaf Askerlik Sebebiyle Fesih , Emeklilik Sebebiyle Fesih , Sağlık Nedenleri İle Fesih , Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller Nedeni Fesih , Zorlayıcı Sebepler detaylı bilgiler için ofisimizi arayabilirsiniz.
KENDİ ADINIZA HAK KAYBINA SEBEBİYET VERMEMEK ADINA BU KONUDA DETAYLI BİLGİYİ ANKARA’NIN EN İYİ AVUKATLARI İLE OLUŞTURULAN AŞAĞIDA ADRESİ YER ALAN OFİSİMİZİ ZİYARET EDEREK DETAYLI BİLGİYE SAHİP OLABİLİRSİNİZ.
KIDEM TAZMİNATININ HESAPLANMASI VE MİKTARI
ASIL ÜCRET VE ÜCRETİN EKLERİ
Kıdem tazminatı, işçinin son ücreti üzerinden hesaplanır. Bu ücret öğretide ve uygulamada da belirtildiği gibi brüt ücrettir. Parça başı , akort, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadığı durumlarda son bir yıllık süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi ile bulunacak olan ortalama ücret tazminat hesabına esas alınır.
Kanuna göre, işçinin elde edebileceği kıdem tazminatı, Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuruna, bir hizmet yılı içerisinde ödenecek en yüksek emekli ikramiyesini geçemez. Buna kıdem tazminatının tavanı denir. Temmuz- Aralık 2022 döneminde kıdem tazminatı tavanı 15 bin 371 lira 40 kuruş olarak belirlendi.
Kıdem tazminatına esas alınacak ücretin belirlenmesinde İş Kanununun 32. maddesinde belirtilen asıl ücrete ilaveten işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler de hesaplanır. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınır.
Otel, lokanta, eğlence yerleri ve benzeri yerler ile içki verilen ve hemen orada yenilip içilmesi için çeşitli yiyecek satan yerlerde, yüzde usulünün uygulandığı müesseselerde, işveren tarafından servis karşılığı veya başka isimle müşterilerinin hesap pusulalarına yüzde eklenmesi yoluyla veya müşterilerin kendi isteğiyle ödedikleri bahşişler asıl ücret niteliğinde olduğundan tazminata esas ücrette dikkate alınmalıdır. İşçinin sadece müşterilerin vermiş olduğu bahşişle çalışması halinde de bahşiş ücretin kendisidir. Bu nedenle bahşiş miktarlarının ortalamasından oluşan aylık ücrete göre kıdem tazminatı hesaplanır.
İşçinin evli olmasına göre ödenen aile yardımı, çocuk sayısına göre ödenen çocuk yardımı ve eğitim durumu ile ilgili tahsil yardımı gibi yardımların süreklilik göstermesi durumunda bunun tazminata esas ücrete eklenmesi gerekir.
İşçilere dini ve milli bayramlarda bayram harçlığı gibi bir isimle verilen ödemeler devamlılık gösterdiği takdirde tazminat hesabına dahil edilir.
KIDEM TAZMİNATINDAN YAPILACAK KESİNTİLER
Brüt kıdem tazminatından Gelir Vergisi , Damga Vergisi , Veraset ve İntikal Vergisi , Sosyal Sigorta Primi kesintileri yapılmalıdır.
KIDEM TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI
Zamanaşımı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren başlar. İş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde zamanaşımı, feshin işçiye bildirildiği tarihten itibaren başlar.
25/10/2017 tarihinde yürürlüğe giren 12/10/2017 tarih, 7036 sayılı kanunun 15. ve 16. maddesi ile 4857 sayılı İş Kanununa ek 3 ve geçici 8 inci maddeleri eklenerek iş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun yıllık izin ücreti ve kıdem tazminatının zamanaşımı süresi beş yıl olarak düzenlenmiştir.